Zanim skończy podstawówkę: 8 przydatnych umiejętności, które powinno opanować każde dziecko

Co z tego, że dziecko zna kilka języków i rewelacyjnie gra w tenisa, skoro nie potrafi zadzwonić na pogotowie, pływać czy powiedzieć nieznajomemu ''nie''. Jakich - czasami ratujących życie - umiejętności rodzice powinni nauczyć swoje dzieci?
Czego rodzic musi nauczyć dziecko? Czego rodzic musi nauczyć dziecko? fot: pexels.com/grafika:gazeta.pl

Zanim skończy podstawówkę: 8 przydatnych umiejętności, które powinno opanować każde dziecko

Co z tego, że dziecko zna kilka języków i rewelacyjnie gra w tenisa, skoro nie potrafi zadzwonić na pogotowie, pływać czy powiedzieć nieznajomemu "nie". Jakich - czasami ratujących życie - umiejętności rodzice powinni nauczyć swoje dzieci?

Ćwicz z dzieckiem, jak udzielić pierwszej pomocy

Pierwsza pomoc: ucz jej od malegofot: istockphoto

Czy wiesz co robić, kiedy ktoś na twoich oczach straci przytomność, dostanie ataku epilepsji, zakrztusi się? Wiesz, ile razy ucisnąć serce, a ile razy zrobić sztuczne oddychanie? Warto sobie tę wiedzę przypomnieć lub zapisać się na dwudniowy kurs udzielania pierwszej pomocy. Najlepiej razem z dzieckiem.

Zapytaliśmy lekarza o to, jakich umiejętności w zakresie udzielania pierwszej pomocy najlepiej uczyć dzieci.

Dr Bartosz Pawlikowski, pediatra, dermatolog dziecięcy:

Udzielenie pierwszej pomocy może polegać na zawołaniu osoby dorosłej, zadzwonieniu na pogotowie lub samodzielne podjecie częściowych czynności ratowniczych. Pełną resuscytację krążeniowo-oddechową może wykonać dziecko dopiero w wieku nastoletnim przy odpowiedniej masie własnego ciała, pozwalającej mu na uciśnięcie klatki piersiowej i wdmuchnięcie powietrza przez usta. Dziecko w wieku 3-4 lat uczymy zatem wzywać pomocy dorosłych, w wieku 3-6 lat dzwonić i wykonywać pierwsze czynności resuscytacyjne (pozycja bezpieczna, usunięcie z ust pokarmu).
Wzywanie pomocy Wzywanie pomocy fot: pexels.com

Pokaż dziecku, jak wezwać pogotowie

Już dwulatkowi tłumacz - w formie zabawy - co zrobić, jeśli zobaczy ogień, a rodzica nie ma w pobliżu, lub jak zareagować, jeśli np. dorosły zemdleje, spadnie ze schodów itp.

Od kiedy można uczyć dziecko umiejętności spostrzegania sytuacji zagrożenia i świadomości tego, że jeśli coś się dzieje, to nie należy stać z boku, tylko reagować?

Dr Bartosz Pawlikowski, pediatra, dermatolog dziecięcy:

Samodzielnego dzwonienia na numery alarmowe można uczyć dzieci od 4. roku życia. Nauka poprzez zabawę powinna obejmować znajomość numerów alarmowych na policję, straż i pogotowie; naukę przekazywania informacji właściwym służbom; wiedzę, w jakich sytuacjach należy wezwać odpowiednie służby, np. ''Halo! Mały chłopiec stoi sam na przystanku i płacze. Chyba zgubił się rodzicom'' - policja lub: ''Halo! Nad lasem unosi się gęsty dym"- straż pożarna.

Naucz też dziecko, że podczas rozmowy z dyspozytorem powinno:

    - opisać, co się stało, np.: babcia spadła ze schodów, mama upadła i leży na podłodze itp.;

        - podać miejsce wypadku;

            - podać swoje imię i nazwisko oraz imię opiekuna;

                - podyktować dokładny adres.

                  Już przedszkolak powinien znać zasady ruchu drogowego Już przedszkolak powinien znać zasady ruchu drogowego fot: istockphoto

                  Nawet maluchowi tłumacz zasady ruchu drogowego

                  Do nauki zasad dotyczących bezpieczeństwa w ruchu drogowym warto wykorzystywać każdą możliwą sytuację: kiedy jesteście uczestnikami ruchu drogowego, np. podczas spacerów, a także podczas zabawy, czytania edukacyjnych książeczek.

                  Według dr Bartosza Pawlikowskiego znajomość podstawowych znaków drogowych dedykowanych przede wszystkim dla pieszych, zapoznanie się z sygnalizacją świetlną i wyrabianie nawyku noszenia odblasków oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa na drodze i samochodzie to czynności do opanowania w wieku od 3 lat.

                  Oczywiście jeszcze przed rozpoczęciem edukacji przedszkolnej powinniśmy dawać przykład dzieciom w zachowaniu na ulicy i chodniku. Przechodzenie w miejscach wyznaczonych dla pieszych, zachowanie ostrożności i stosowanie się do sygnalizacji świetlnej to najwcześniej przekazywana przez rodziców wiedza na podstawie ich własnego zachowania - przypomina lekarz.

                  Pięcioletnie dziecko powinno już umieć:

                    - znaleźć bezpieczne miejsce, w którym można przejść przez ulicę, idealnie, kiedy jest to miejsce z oznakowaniem świetlnym;

                        - zatrzymać się przed krawężnikiem;

                            - słuchać, co dzieje się wokół, i zanim przejdzie przez jezdnię, rozejrzeć się w prawo i w lewo;

                                - jeśli jadą samochody, spokojnie poczekać, aż na drodze będzie pusto i bezpiecznie;

                                    - wybrać odpowiedni moment, w którym można przejść przez ulicę.

                                      Ważne!

                                      Dzieci poniżej 9. roku życia nie są jeszcze w stanie określić odległości i prędkości nadjeżdżających pojazdów, co oznacza, że często, np. przechodząc przez ulicę, narażają się na niebezpieczeństwo.

                                      Naucz dziecko mówić 'nie' Naucz dziecko mówić 'nie' fot: istockphoto

                                      Nie wymagaj za wszelką cenę posłuszeństwa i uległości

                                      Jeśli dziecko w domu rodzinnym nauczy się tylko potakiwania, nie będzie wiedziało, jak się bronić poza domem. Jeżeli w pociągu dziecko nie chce rozmawiać z innymi pasażerami, a w poczekalni do lekarza milczeniem zbywa pytanie: "Jak masz na imię?", nie wywieraj presji, nie zmuszaj dziecka do rozmowy. Bo w innej sytuacji też uzna, że nie ma prawa odmówić rozmowy.

                                      Dr Bartosz Pawlikowski namawia, aby już od 3. roku życia uświadamiać dzieci, że nie należy rozmawiać z nieznajomymi:

                                      Uczmy też dzieci, że w żadnym wypadku nie należy nigdzie iść z osobą, której się nie zna, nawet jeśli ta zapewnia, iż odprowadzi do mamy, taty lub kogoś z rodziny. Dzieci powinno się też uczulać na sytuacje, w których ktoś częstuje słodyczami lub napojami. Jeśli taka osoba nie daje za wygraną, należy głośno krzyczeć, o czym dzieci powinny być uczone od najmłodszych lat.

                                      Warto zatem ćwiczyć w domu z dzieckiem zachowania w różnych okolicznościach. Możecie odgrywać sceny, zamieniając się rolami. To pozwoli dziecku dostosować zachowanie do sytuacji i poczuć się pewniej.

                                      Oto kilka możliwych scenek:

                                        - do przedszkola przychodzi po dziecko obca pani; twierdzi, że mama prosiła, żeby razem wrócili do domu;

                                            - jadący samochodem pan pyta o drogę i proponuje, by dziecko wsiadło i objaśniało mu, jak jechać;

                                                - ktoś prosi o pomoc w niesieniu torby i obiecuje za to nagrodę;

                                                    - ktoś zaczepia dziecko na dworze (po imieniu) i mówi, że przysłała go mama, która zapomniała czegoś z domu;

                                                        - miły pan pokazuje zdjęcie psa i prosi o pomoc w jego poszukiwaniu;

                                                            - sympatyczna, dobrze ubrana pani mówi, że ma w samochodzie małe szczeniaki i zaprasza do ich obejrzenia;

                                                                - nieznana osoba dzwoni do drzwi i prosi o szklankę wody;

                                                                    - ktoś obcy podchodzi do przedszkolnego płotu i mówi dziecku, żeby z nim poszło, bo rodzicom stało się coś złego.

                                                                       

                                                                      Wytłumacz dziecku: 'twoje ciało należy do ciebie' Wytłumacz dziecku: 'twoje ciało należy do ciebie' fot: pexels.com

                                                                      Naucz prostej zasady: ''moje ciało należy do mnie''

                                                                      Dziecko powinno wiedzieć, że to ono decyduje, czy i kiedy ma ochotę na pieszczoty i przytulanie. Nie tylko dalsi znajomi, ale również babcia, dziadek, wujek, a nawet rodzice muszą to prawo zaakceptować. Zasada "moje ciało należy do mnie" przyda się dziecku przez całe życie. Już czterolatkowi należy tłumaczyć, że:

                                                                        - obce osoby nie mogą dotykać jego/jej bielizny;

                                                                            - ciało dziecka jest jego własnością;

                                                                                - warto rozmawiać z rodzicami o wszystkich tajemnicach/sekretach;

                                                                                    - kiedy ktoś je zaczepia, należy głośno wołać o pomoc

                                                                                    Dr Pawlikowski namawia rodziców, aby swobodnie rozmawiali z dorastającymi dziećmi na temat seksualności:

                                                                                    Odpowiedzi na pytania związane z seksualnością są kłopotliwe i nigdy nie spodziewane przez rodziców. Nie należy ich jednak zbywać. Zdobywanie wiedzy od rówieśników i w internecie rodzi wiele wątpliwości i buduje fałszywy obraz, który potem trudno jest zmienić.

                                                                                      Ważne!

                                                                                      Wytłumacz dziecku, że jeśli ktoś kiedykolwiek próbowałby je chwycić albo gdzieś zaciągnąć, powinno jak najgłośniej krzyczeć. W takiej sytuacji może też bronić się na wszelkie możliwe sposoby - nawet kopać i gryźć. Zapewnij dziecko, że nigdy nie będziesz się gniewać, jeśli zachowa się w ten sposób.

                                                                                      Czy twoje dziecko wie co powinno zrobić, kiedy zgubi się w tłumie? Czy twoje dziecko wie co powinno zrobić, kiedy zgubi się w tłumie? fot: istockphoto

                                                                                      Wytłumacz, co ma zrobić, kiedy się zgubi w tłumie

                                                                                      Ze starszym przedszkolakiem warto porozmawiać, jak powinien się zachować, gdyby nagle w tłumie stracił z oczu rodziców. Wyjaśnij mu, że może się wtedy zwrócić o pomoc do osoby w mundurze, np. policjantki, strażnika miejskiego, ochroniarza w supermarkecie, ratownika na basenie. Pokaż mu, jak wyglądają te osoby. Podejdźcie razem do jednej z nich i porozmawiajcie.

                                                                                      To rodzice powinni zadbać o to, aby dziecko potrafiło pływać To rodzice powinni zadbać o to, aby dziecko potrafiło pływać fot: pexels.com

                                                                                      Zadbaj o to, aby potrafiło pływać

                                                                                      Nadal są wśród nas dorośli, którzy boją się głębokiej wody i swoje obawy przenoszą na dzieci.

                                                                                      Nie każda szkoła podstawowa organizuje też zajęcia na basenie, dlatego to, czy dziecko nauczy się pływać, zależy przede wszystkim od rodziców.

                                                                                      Według dr Bartosza Pawlikowskiego, pediatry i dermatologa dziecięcego, nigdy nie jest za wcześnie na rozpoczęcie nauki pływania. Lekarz przekonuje:

                                                                                      Pływanie dziecko ma we krwi i nawyk od samego urodzenia, dlatego już w ciąży należy pomyśleć o odwiedzaniu basenu, jeśli tylko to możliwe. Potem niemowlaka zabieramy na basen i ostrożnie zanurzamy w płytkim basenie. Zanurzające się dziecko automatycznie wstrzymuje oddech i płynie tzw. pieskiem, kilka sekund i podnosimy. Regularne wizyty sprawią, że maleństwo nie będzie musiało uczyć się pływać, a jedynie podtrzyma naturalną umiejętność. Rodzice, którzy przechodzili w późniejszym wieku przez ciężkie przekonywanie malucha do wody, oswajanie ich lęku przed zanurzeniem etc., na pewno wiedzą, o czym mówię. Nie warto z tym czekać.

                                                                                      Starsze dziecko można zapisać na kurs pływania z ratownikiem, który oprócz tego, że zapozna malca z różnymi stylami pływania, dodatkowo wytłumaczy, jak bezpiecznie wchodzić do wody, na co zwracać uwagę, jak zachować się w sytuacji zagrożenia itp.

                                                                                      Na profesjonalne lekcje pływania można zapisać córkę po ukończeniu 5. roku życia, a syna po 6. W tym wieku dzieci są już fizycznie gotowe na sporty wodne.

                                                                                      Idealnie jest, kiedy dziecko, zanim ukończy podstawówkę, potrafi przepłynąć 25 metrów.

                                                                                      Czy wiesz, że...

                                                                                      Z analizy Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny wynika, że rocznie na 100 tys. mieszkańców Polski śmierć w wyniku utonięcia ponoszą dwie osoby.

                                                                                      Umiejętność jazdy na rowerze to nie tylko panowanie nad dwoma kółkami, to również znajomość przepisów Umiejętność jazdy na rowerze to nie tylko panowanie nad dwoma kółkami, to również znajomość przepisów fot: pexels.com

                                                                                      Naucz bezpiecznej jazdy na rowerze

                                                                                      Dzieci rozpoczynają naukę jazdy na rowerze z reguły bardzo wcześnie.

                                                                                      Dr Bartosz Pawlikowski zachęca, by już dwulatka oswajać z jednośladem:

                                                                                      Jazda na rowerze to bardzo ważna i przydatna w życiu umiejętność. Ten rodzaj aktywności wyrabia kondycję, poczucie równowagi i chęć współzawodnictwa, co dodatkowo kształtuje charakter. Naukę zaczynamy jak najwcześniej. Do nauki wybieramy płaski teren, choć najlepiej nie pokryty asfaltem. Już dwuletnie dziecko może jeździć na rowerku biegowym, najlepiej dwukołowym, by od początku uczyło się stabilizowania równowagi. Potem, w wieku około 5 lat przechodzimy na rowerek z pedałami i bocznymi kółkami lub kijem. W nauce jazdy na rowerze najważniejsza jest cierpliwość. Jeśli chcemy, by dziecko polubiło rower, musi mu to sprawiać przyjemność. Krzyki i irytacja będą tylko przeszkadzać.

                                                                                      Zanim ruszysz z dzieckiem na wycieczkę rowerową, upewnij się, że twój podopieczny:

                                                                                        - odróżnia strony lewą i prawą (możesz zastosować jakąś sztuczkę - np. lewa to ta, gdzie jest dzwonek);

                                                                                            - wie, po której stronie drogi powinno się poruszać;

                                                                                                - wie, co oznaczają podstawowe znaki i sygnalizacja świetlna;

                                                                                                  Takich podstaw dzieci uczą się w przedszkolu, ale to rodzic jest odpowiedzialny za to, czy dziecko opanowało na tyle przepisy ruchu drogowego, że może samodzielnie poruszać się rowerem, np. w mieście.

                                                                                                  Dr Bartosz Pawlikowski jest ekspertem na forum serwisu Edziecko. Lekarz odpowiada na pytania czytelniczek.

                                                                                                  Copyright © Agora SA